کد مطلب:106884 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:157

[صفحه 582]

(دلهای انسانی، خواسته ها و اقبال و ادباری دارد، پس آنها را از راه خواسته ها و اقبالشان وادار به كاری بكنید، زیرا گر دل را به زور وادار كنند، پذیرا نخواهند بود). مقصود امام (ع) از اقبال مایل بودن و از ادبار بی میلی به دلیل افسردگی و امثال آن است. امام (ع) دستور داده است تا نفوس را در راه شایسته از نظر فكر و اندیشه به كار ببرند و موقع تمایل و علاقه به كاری از آنها استفاده كنند، زیرا این استفاده به موقع باعث نشاط قوای نفسانی و كمك و همكاری با نفس می گردد. و از واداشتن نفوس بر كاری با نفرت و بی میلی از آن به وسیله ی قیاس مضمری نهی كرده است كه صغرای آن جمله ی فان القلب اذا اكره عمی، است. یعنی وادار ساختن نفس به اندیشه درباره ی چیزی، موقعی كه به دلیل خستگی یا ناتوانی و امثال آن، نفرت از آن دارد، باعث فزونی ناراحتی و نفرت می گردد، و در برابرش مانعی از وهم و خیال به وجود می آید نمی گذارد آنچه را كه اندیشیده است و باید درك كند، دریابد، هر چند كه واضح و روشن باشد گویی كور است. و از این رو صفت اعمی را برای نفس استعاره آورده است. اما كبرای مقدر آن نیز چنین است: و هر كه نابینائی اش به دلیل اجبار بر كاری باش

د مجبور ساختنش روا نیست.

صفحه 582.